Środowisko

Bezpośredni wpływ na środowisko zależy od sposobu użytkowania ograniczonych zasobów naturalnych. Wszystkie podmioty Grupy monitorują zużycie takich zasobów oraz angażują się w działania przyczyniające się do zmniejszenia ich konsumpcji. W poprzednich latach szereg podmiotów Grupy wykonał audyt energetyczny (2017 – bank, 2018 – PKO Leasing SA, PKO Towarzystwo Ubezpieczeń SA, PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA), na podstawie którego określono obszary o największym potencjale energooszczędnym i plany działania, które są obecnie sukcesywnie wdrażane. W 2019 roku żaden z podmiotów Grupy nie przeprowadzał audytów efektywności energetycznej.

[GRI 303-5] Na potrzeby niniejszego raportu podjęliśmy próbę oszacowania konsumpcji wody przez wszystkie podmioty Grupy. Wybrane podmioty, wchodzące w skład grup kapitałowych (CENTRUM HAFFNERA sp. z o.o., Merkury – fiz an, PKO Leasing SA oraz KREDOBANK SA), zużyły 65,9 tys. m³ wody (+17% r/r), a pozostałe podmioty rozliczane są na podstawie opłaty eksploatacyjnej.

Bank oraz pozostałe podmioty Grupy stosują się do przepisów dotyczących ochrony środowiska, zarówno w zakresie wypełniania obowiązków związanych z właściwym zagospodarowaniem odpadów, kompletowaniem stosownej dokumentacji, jak również wypełnianiem obowiązku sprawozdawczości, m.in. prowadzenia ewidencji odpadów. Na tej podstawie bank na bieżąco monitoruje rodzaj i ilości wytworzonych odpadów.

[GRI 306-2] Niebezpieczne odpady elektryczne i elektroniczne są przekazywane wyspecjalizowanemu podmiotowi i poddawane procesowi przetwarzania i recyklingu w 100%, z zachowaniem nowoczesnych europejskich standardów poprzez wdrożenie w procesie odzysku odpadów najnowszych dostępnych technologii. Papierowa dokumentacja bankowa jest odbierana do niszczenia przez wyspecjalizowany podmiot. Dodatkowo w 2019 roku w podmiotach Grupy prowadzona była selektywna zbiórka odpadów komunalnych. W 2019 roku bank wytworzył 843 t odpadów innych niż komunalne (+9% r/r), a cała Grupa 897 t (+15% r/r).

Systematycznie poprawiamy ewidencję zużycia energii oraz paliw. W 2019 roku po raz pierwszy dokonaliśmy kompleksowego szacunku zużycia energii i paliw oraz obliczeń śladu węglowego. Obliczenia dotyczą zużyć energii i paliw w 2019 roku dla 100% wykorzystywanych powierzchni oraz transportu, przy czym:

• dla dostępnych rzeczywistych danych z okresu styczeń-wrzesień 2019 roku zaraportowane zostały zużycia zmierzone na fakturach zakupu nośników energii, natomiast za okres październik-grudzień 2019 roku zostały oszacowane na podstawie rzeczywistych danych z faktur z okresu październik-grudzień 2018 roku,
• dla 85% zużycia energii elektrycznej dane zebrano na podstawie rzeczywistych zużyć, natomiast pozostałe 15%, dla których rzeczywiste dane nie były dostępne, zostały oszacowane poprzez opracowane wskaźniki na podstawie 85% danych rzeczywistych dla poszczególnych typów powierzchni,
• dla 63% zużycia energii cieplnej dane zebrano na podstawie rzeczywistych dostępnych danych oraz obliczeń na podstawie wskaźnika wyznaczonego z rzeczywistych danych, pozostałe 37% zostało oszacowanych,

• dla 67% zużycia gazu ziemnego dane zebrano na podstawie rzeczywistych danych oraz obliczeń na podstawie wskaźnika wyznaczonego z rzeczywistych danych, pozostałe 33% zostało oszacowanych,
• dane dotyczące oleju opałowego, oleju napędowego, LPG, benzyny oraz węgla kamiennego pochodzą w 100% z danych rzeczywistych, przy czym w zakresie paliw wykorzystywanych do transportu jako okres bilansowy przyjęto listopad 2018 roku do października 2019 roku.

Ponieważ po raz pierwszy dokonano tak kompleksowego szacunku danych, rok 2019 jest rokiem bazowym i nie jest możliwe porównanie z poprzednimi latami. Zużycie wszystkich paliw przeliczono na ekwiwalent energetyczny w MWh. Podmioty Grupy kupowały energię elektryczną i cieplną, nie odnotowano zakupów pary technologicznej i chłodu. Zakupiona energia w zdecydowanej większości pochodziła ze źródeł nieodnawialnych.

Zużycie energii elektrycznej było monitorowane i raportowane od 2018 roku dla banku i 10 spółek zależnych. Zużycie energii cieplnej jest monitorowane i raportowane od 2019 roku. Zmiany zużycia poszczególnych paliw (gazu oraz paliw wykorzystywanych w pojazdach) oraz zużycia energii elektrycznej pomiędzy rokiem 2019 a 2018 wynikają częściowo z udoskonalenia metodologii gromadzenia danych wprowadzonej w 2019 roku. Dane za lata 2019 i 2018 nie powinny być bezpośrednio porównywane. Częściowo zmiany zużycia energii wynikają ze zmian operacyjnych, takich jak zmiany powierzchni nieruchomości oraz zmiany w wielkościach floty pojazdów wykorzystywanych w działalności operacyjnej banku i pozostałych podmiotów.

[GRI 302-4] Przygotowujemy plan wdrożenia Systemu Zarządzania Energią zgodnie z ISO50001, w celu optymalizacji wykorzystania energii w przedsiębiorstwie, wprowadzenia jednego systemu kontroli nad jej zużyciem oraz zintensyfikowania działań mających na celu redukcję zużycia nośników energii. Decyzja o tym ma zapaść w 2020 roku.

Ponadto realizujemy zadania w kierunku optymalizacji zużycia energii przy jednoczesnej polityce optymalizacji kosztów. Na bieżąco definiujemy nowe obszary, w których można podjąć działania związane z ograniczeniem zużycia energii.

Z racji charakteru działalności biznesowej banku (duże rozproszenie małych nieruchomości) oraz przyjętej zasady, że działania oszczędnościowe mają mieć też uzasadnienie ekonomiczne (uwzględniające cykl życia obiektu), optymalizowanie zużycia energii bank prowadzi równolegle z innymi procesami, np. planowanymi zadaniami inwestycyjnymi. W zakresie zużycia energii główne efekty działań optymalizowania w 2019 roku to:

• wykonanie modernizacji jednej z największych stacji chłodu w banku, generujące roczne oszczędności z tytułu zużycia energii elektrycznej na poziomie około 1 350 MWh,
• wykonanie optymalizacji i modernizacji jednego z największych węzłów ciepła w centrali banku, generujące oszczędności na poziomie około 810 MWh,
• sukcesywna wymiana oświetlenia na oświetlenie typu LED,
• bieżąca optymalizacja projektowa przy modernizacjach i inwestycjach.

W IV kwartale 2019 roku otwarto po modernizacji budynek Oddziału Rotunda w Warszawie, w którym zastosowano najnowsze rozwiązania technologiczne pozwalające na:

• ograniczenie zużycia energii elektrycznej poprzez:
  • wykorzystanie w całym obiekcie zaawansowanych rozwiązań oświetlenia LED,
  • zastosowanie systemu umożliwiającego sterowanie natężeniem oświetlenia dla poszczególnych opraw oraz pomieszczeń i stref według aktualnych potrzeb,
  • zastosowanie odpowiednich rozwiązań architektoniczno-budowlanych (przegrody, izolacje, podwójna fasada),
  • montaż paneli fotowoltaicznych pozwalających na pozyskiwanie „zielonej” energii elektrycznej z energii słonecznej.

• ograniczenie zużycia wody poprzez:
• • wykorzystanie specjalnej wodooszczędnej armatury, która dodatkowo pozwala na efektywne monitorowanie tego zużycia,
  • wykorzystanie wód opadowych do podlewania roślin.
• ograniczenie zużycia energii cieplnej poprzez centralne sterowanie instalacją HVAC,
• poprawienie mikroklimatu budynku poprzez stworzenie całorocznej tzw. zielonej ściany, naturalnej roślinności wewnątrz budynku.

W trakcie wszystkich prac modernizacyjnych i budowlanych ograniczyliśmy do niezbędnego minimum wykorzystanie materiałów zawierających Lotne Związku Organiczne (LZO), a także stosowano materiały o jak najkrótszej drodze transportowej, w części również pochodzące z recyklingu. Efekt prac modernizacyjnych zostanie zwieńczony certyfikacją LEED oraz BREEAM.

[GRI 305-1, GRI 305-2] Od 2019 roku monitorujemy emisje gazów cieplarnianych w wyniku działalności operacyjnej Grupy. Do oceny poziomu intensywności emisji wykorzystujemy 4 wskaźniki emisji gazów cieplarnianych wskazane poniżej.

Emisje zostały obliczone z wykorzystaniem narzędzi udostępnianych przez GHG Protocol. Szczegółowe informacje na temat przyjętej metodologii obliczeń emisji są zawarte w pełnym raporcie PKO Banku Polskiego na temat emisji gazów cieplarnianych za rok 2019.

W wyniku przeprowadzonych kalkulacji osiągnęliśmy wskaźnik pewności danych (rozumiany jako udział procentowy danych pozyskanych ze źródeł w całkowitych danych używanych do obliczeń, na które składają się dane pozyskane ze źródeł i dane szacowane) na poziomie określanym jako dobry (good) w metodologii standardu GHG Protocol.

W 2019 roku emisje gazów cieplarnianych w zakresach 1 i 2 wyniosły w Grupie Kapitałowej Banku łącznie 114 tys. Mg CO2e (ton ekwiwalentu dwutlenku węgla), z czego ponad 89% przypadło na jednostkę dominującą. Większość emisji w przypadku Grupy (87%) przypadało na zakres 2. Emisje w zakresie 2 pochodziły w ponad 72% z kupowanej energii elektrycznej, a reszta przypadała na zakupioną energię cieplną. Struktura emisji była bardzo podobna w przypadku jednostki dominującej.

Rozszerzona odpowiedzialność środowiskowa Grupy zawiera się m.in. w polityce finansowania działalności podmiotów gospodarczych i publicznych. Bank od lat podejmuje inicjatywy służące dbałości o środowisko. Dotyczy to różnych obszarów działania:

1. Bank wraz z pozostałymi podmiotami Grupy wspiera rozwój gospodarki przez finansowanie inwestycji w nowe technologie, modernizowanie linii technologicznych, energooszczędne przedsięwzięcia.
2. Bank wpływa na postawy klientów, uczestnicząc w finansowaniu projektów proekologicznych, w tym budowy spalarni śmieci, oczyszczalni ścieków, systemów wytwarzania energii elektrycznej przy wykorzystaniu nowoczesnych, proekologicznych technologii.
3. Od wielu lat bank aktywnie angażuje się we współpracę z jednostkami samorządu terytorialnego (JST), w tym poprzez finansowanie projektów z zakresu ochrony środowiska, czy modernizacji pro-środowiskowej obiektów użyteczności publicznej.
4. Bank w ocenie kredytowej uwzględnia wpływ danej działalności gospodarczej na środowisko naturalne, spełnienie wymogów formalno-prawnych w zakresie decyzji środowiskowych czy uwarunkowań geograficzno-środowiskowych. W ocenie modelu biznesowego kredytobiorców i identyfikacji ryzyk uwzględniana jest koncepcja zrównoważonego rozwoju biznesu oraz korzyści, które może przynieść dany biznes społeczności lokalnej i środowisku naturalnemu.
5. W procesie analizy wycen nieruchomości bank ocenia ryzyka środowiskowe, jakie mogą powstać w przypadku wykorzystywania nieruchomości do działalności powodującej zanieczyszczenie/dewastację środowiska, w szczególności: emisja pyłów, zanieczyszczenie wody, odprowadzanie ścieków, składowanie lub produkcja materiałów toksycznych, łatwopalnych, wybuchowych.
6. Bank finansuje transformację polskiej energetyki, z wyłączeniem transakcji finansujących inwestycje oparte na węglu, o ile nie dotyczą inwestycji mających na celu poprawę efektywności i dostosowanie do rosnących wymogów środowiskowych. Obszary transformacji obejmują nie tylko zeroemisyjne lub niskoemisyjne źródła produkcji energii, ale również poprawę efektywności energetycznej podmiotów o wysokiej konsumpcji energii niezbędnej do procesów produkcyjnych oraz modernizację sieci przesyłowej.
7. W 2019 roku przyjęto polityki w zakresie: Finansowania Sektora Energii Wysokoemisyjnej, Finansowania Sektora Chemia, Ropa, Gaz oraz Finansowania Jednostek Samorządu Terytorialnego. Bank posiada również następujące polityki sektorowe: Handel, Budownictwo i materiały budowlane, Dealerzy samochodowi i firmy CFM, Nieruchomości przychodowe, Publiczna służba zdrowia.

W Banku, według stanu na 31 grudnia 2019 roku, udział zaangażowania bilansowego (kredyty i dłużne papiery wartościowe) związanego z branżami określanymi jako zielone (produkcja energii z OZE, kredyty termomodernizacyjne, odprowadzanie ścieków, odpadów, zbieranie/obróbka odpadów, transport kolejowy, kredyty termomodernizacyjne, pożyczka na zakup paneli fotowoltaicznych) stanowi 0,98% sumy bilansowej (0,91% w 2018 roku).

Udział zaangażowania bilansowego (kredyty i dłużne papiery wartościowe) w sektory energii wysokoemisyjnej stanowi 0,52% sumy bilansowej (0,54% w 2018 roku). Powyższe wskazuje na realizację przyjętej polityki, czyli stopniową redukcję zaangażowania w branże wysokoemisyjne.

Polityka określa ramy finansowania podmiotów działających w sektorach wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego, wytwarzania i dystrybucji paliw ciekłych i gazowych, produkcji i obrotu wyrobami chemicznymi oraz produkcji i sprzedaży wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych. Bank przyjął strategię redukcji zaangażowania w przypadku działalności, które będą objęte Dyrektywą UE dot. plastików oraz ostrożne podejście do branż górnictwa ropy naftowej i gazu czy produkcji chemikaliów, wyrobów chemicznych i wyrobów z gumy. Ostrożne podejście odzwierciedlone jest m.in. w rozpoznaniu spełnienia norm środowiskowych i wpływu na otoczenie oraz ocenie modelu biznesowego w zakresie koncepcji zrównoważonego rozwoju biznesu.

W 2019 roku wprowadziliśmy do oferty kolejne produkty, wspierające zrównoważony rozwój w obszarze środowiska i podjęlismy następujące inicjatywy pro-środowiskowe:

• PKO Leasing wprowadził do oferty dla przedsiębiorców leasing lub pożyczkę na finansowanie urządzeń fotowoltaicznych do 250 tys. zł,
• bank wprowadził do oferty Ekopożyczkę na zakup i instalację paneli fotowoltaicznych do kwoty 50 tys. zł,
• PKO Bank Polski wspólnie z PKO Bankiem Hipotecznym wprowadził do oferty opcję „zielonej hipoteki”, dzięki której, na podstawie świadectwa charakterystyki energetycznej dla nieruchomości, klienci mogą otrzymać niższą marżę kredytu hipotecznego,
• oba banki przystąpiły również jako pierwsze banki z Polski do pilotażowego europejskiego projektu Energy Efficient Mortgages (EEM), którego celem jest stworzenie wystandaryzowanych rozwiązań dla kredytów hipotecznych na finansowanie mieszkań i domów, uwzględniających energooszczędne rozwiązania,
• bank wprowadził dla klientów korporacyjnych nowe produkty skarbowe: transakcje na uprawnienia do emisji CO2 – Swap Towarowy i Forward Towarowy,
• wspólnie z konsorcjum zagranicznych banków, bank zorganizował i uplasował na eurorynku emisję polskich „zielonych” obligacji rządowych o wartości 2 mld EUR,
• PKO Bank Hipoteczny wyemitował pierwsze w Polsce zielone listy zastawne, a w sumie w 2019 roku przeprowadził dwie emisje zielonych listów zastawnych o łącznej wartości nominalnej 500 mln zł,
• Grupa uczestniczyła w konsorcjum pięciu banków, które udzieliło finansowania Grupie Energa SA w formule odnawialnego kredytu odpowiedzialnego społecznie (ESG-linked loan) w wysokości 2 mld zł,
• bank wprowadził gwarancje BIZNESMAX z BGK i ma możliwość zabezpieczania kredytów przeznaczonych na inwestycje proekologiczne,
• PKO TFI uruchomił nowy fundusz inwestycyjny „PKO Ekologii i Odpowiedzialności Społecznej Globalny” – aktywa funduszu są inwestowane w podmioty, które działają proekologicznie i których działania generują pozytywny wpływ na społeczeństwo, a pierwsza wycena miała miejsce 23 października 2019 roku.