Sektor pozabankowy
Przedstawiamy rozwój sytuacji na polskich rynkach pozabankowych - funduszy inwestycyjnych i otwartych funduszy emerytalnych (OFE), leasingu i faktoringu oraz rynku ubezpieczeń w 2019 roku.
2019
W drugiej połowie 2019 roku, rynek funduszy inwestycyjnych realizował trend wzrostu średnich, rocznych stóp zwrotu w głównych segmentach rynku funduszy osób fizycznych, przy jednoczesnym trendzie spadkowym średniego oprocentowania depozytów. Na koniec analizowanego okresu, średnie, roczne stopy zwrotu z bezpiecznych funduszy o dużej ekspozycji na rynek polskiego długu, były istotnie wyższe od średniego oprocentowania nowych lokat terminowych gospodarstw domowych.
Poprawa stóp zwrotu wpłynęła na wzrost popytu osób fizycznych na jednostki funduszy inwestycyjnych. W 2019 roku saldo wpłat i umorzeń osób fizycznych na rynku funduszy inwestycyjnych wzrosło z 0,6 mld zł w 2018 roku do 2,5 mld zł, z czego napływ netto do funduszy zdefiniowanej daty PPK wyniósł w 2019 roku 0,06 mld zł. Aktywa netto ogółem TFI w 2019 roku wzrosły o 10,8 mld zł (+4,2%) do 268,1 mld zł, w tym: aktywa funduszy inwestycyjnych osób fizycznych wzrosły o 8,2 mld zł (+5,4%) do 159,8 mld zł, aktywa funduszy inwestycyjnych podmiotów instytucjonalnych o 2,7 mld zł (+2,5%).
W 2019 roku aktywa Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE) spadły o 2,5 mld zł (-1,6%) do 154,8 mld zł. Spadek odnotowała także liczba uczestników OFE (o 232 tys. do 15,7 mln). W strukturze aktywów OFE nadal dominowały akcje (około 82%).
Rynek OFE pozostawał pod wpływem: poprawy sytuacji na rynku pracy wspieranej wzrostem płac i spadkiem bezrobocia, programów socjalnych, stabilnej sytuacji na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (wzrost WIG o 0,2%), a także niepewności, co do przyszłych regulacyjnych warunków funkcjonowania – rekomendowane jest przeniesienie środków zgromadzonych w OFE na Indywidualne Konta Emerytalne (IKE) lub do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
W 2019 roku rynek leasingu odnotował spadek w porównaniu do poprzedniego roku. Branża leasingowa sfinansowała aktywa o wartości 77,8 mld zł (-5,8% r/r). Największy spadek odnotował segment leasingu pojazdów lekkich (samochodów osobowych i ciężarowych do 3,5 tony), co wiązało się ze zmianami podatkowymi, które weszły w życie od 1 stycznia 2019 roku. Wartość sfinansowanych aktywów w tym segmencie wyniosła 35,3 mld zł (-11,7% r/r), co stanowiło ok. 45% łącznego finansowania udzielonego przez firmy leasingowe (spadek o 3 p.p. r/r). Nieznacznie spadło również finansowanie transportu ciężkiego (-4,6% r/r), przy wartości wyleasingowanych aktywów 18,6 mld zł.
Wzrost odnotował segment leasingu maszyn i urządzeń (+3,5% r/r), przy łącznej wartości nowych kontraktów w wysokości 21,5 mld zł. Najsilniej w tym segmencie rozwijał się leasing wózków widłowych (+37,4% r/r).
W 2019 roku utrzymywał się wysoki popyt na usługi faktoringowe. Obroty firm zrzeszonych w Polskim Związku Faktorów wzrosły o około 16%, osiągając poziom 282 mld zł. Liczba podmiotów gospodarczych korzystających z usług firm faktoringowych wzrosła do 18 tysięcy.
Największym popytem ze strony przedsiębiorców nadal cieszył się faktoring pełny, którego udział w obrotach firm faktoringowych wyniósł około 51%. Udział drugiego największego segmentu rynku, tj. faktoringu niepełnego, wyniósł 31%. Z usług faktoringowych nadal najczęściej korzystały przedsiębiorstwa produkcyjne i dystrybucyjne.
W 2019 roku zakłady ubezpieczeń wypracowały zysk netto w wysokości 7,2 mld zł (+8,0% r/r), co było wynikiem wzrostu w segmencie pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych (+9,3% r/r do 4,6 mld zł) i wzrostu zysku netto w segmencie ubezpieczeń na życie (+5,7% r/r do 2,6 mld zł). Na wynik finansowy zakładów ubezpieczeń ogółem oddziaływał m.in. wzrost składki przypisanej brutto do 63,8 mld zł (+2,7% r/r), przy jednoczesnym spadku wypłaconych odszkodowań do 40,9 mld zł (-1,9% r/r). Koszty działalności ubezpieczeniowej były o 5,6% wyższe (15,1 mld zł) w porównaniu z 2018 rokiem.
W segmencie ubezpieczeń na życie, składka przypisana brutto spadła o 2% (do 21,3 mld zł) w ujęciu rocznym, pod wpływem spadku składki w grupie ubezpieczeń związanych m.in. z Ubezpieczeniowymi Funduszami Kapitałowymi (UFK) i w grupie ubezpieczeń posagowych zaopatrzenia dzieci. Spadek wypłaconych odszkodowań w segmencie ubezpieczeń na życie wyniósł 13,6%. Koszty działalności ubezpieczeniowej w segmencie ubezpieczeń na życie nieznacznie spadły o 0,5%.
Segment pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych odnotował wzrost składki przypisanej brutto o 5,2% (do 42,6 mld zł), przy wzroście odszkodowań o 10,4% (do 22,3 mld zł). Koszty działalności ubezpieczeniowej w segmencie pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych wzrosły o 9% (do 10,0 mld zł).